یکی از متداول ترین سیستم های تهویه مطبوع در دنیا داکت اسپلیت است که برای تهویه هوا استفاده بسیاری میشود. به طور کلی این دستگاه از یک هواساز و یک کندانسور تشکیل شده است. و مشابه همان اسپلیت (کولر گازی) است. ولی این دو هم تراز با یکدیگر نیستند.

سیستم داکت اسپلیت به دو بخش اینورتر و غیر اینورتر یا (داکت اسپلیت معمولی) تقسیم بندی می شوند. منظور از اینورتور استفاده از فناوری دور متغیر است که در آن ها تفاوت دارد. بزرگترین اختلاف بین داکت اسپلیت اینورتور با معمولی در سرعت متغیر آن است که در نوع معمولی این سرعت ثابت است.

مقایسه انواع داکت اسپلیت ها

مدل های اینورتور نسبت به مدل های معمولی برتری بیشتری دارند که این برتری شامل: صدای کم‌تر، عمر‌ مفید بیشتر، سرمایش و گرمایش سریع‌تر و در انتها به صرفه بودن آن است. البته موضوع قیمت و مصرف برق آنها نیز می‌تواند تفاوت‌های عمده در میان آنها ایجاد کند.

۱_ دسته بندی انواع داکت اسپلیت از نظر مصرف برق

داکت اسپلیت ها از نظر مصرف برق نیز به ۲ دسته کلیاینورتر و غیر اینورتر تقسیم می شوند.

• مصرف انرژی داکت اسپلیت های غیر اینورتر  B و مصرف انرژی داکت اسپلیت های اینورتر A می باشد.
• یکی از مزیت اینورتور ها این است که هزینه برق کمتری دارند.
• داکت اسپلیت اینورتر کمپرسور دیجیتال دارند، به این صورت که وقتی مصرف کم می باشد، خودکار دور کمپرسور پایین می آید و زمانی که مصرف بالا می باشد دور کمپرسور هم بالا می رود.
• در کمپرسور دور متغییر اتفاق به این صورت می افتد که، یک بار استارت می زند و دور آن به کمترین دور ممکن می رسد و دوباره دور آن بالا می رود و این باعث می شود که مصرف برق پایین تر بیاید.
• یک از عیب های اساسی عمر کمتر آن ها میباشد.
• عیب دیگر آن هزینه اولیه بالای آن می باشد.

---

۲_ دور متغیر

بزرگترین اختلاف بین داکت اسپلیت اینورتر و معمولی این است که موتور الکتریکی محرک کمپرسور آن از نوع سرعت متغیر (Variable Speed) است. سرعت نوع معمولی ثابت است یعنی نوع معمولی در دوحالت حالت تمام سرعت یا کم سرعت کار می کند.

در نوع اینورتر سرعت دورانی کمپرسور مطابق با تغییرات دمای محیط و متناسب با نیاز مصرف کننده تغییر می کند و به این ترتیب کمپرسور دائما با حداکثر ظرفیت کار نمی کند و همواره در دوری بهینه دوران می کند. با بهینه شدن دور موتور، نیاز به انرژی الکتریکی کاهش پیدا کرده و در مصرف برق و هزینه آن صرفه جویی می شود.

همانطور که در نمودار زیر نشان داده شده، دور متغیر داکت اسپلیت بعد از شروع به کار دستگاه دمای محیط داخل ساختمان در نوع اینورتر (خط آبی) تقریبا یکنواخت ولی در نوع دور ثابت (خط چین) نوسان می کند.

---

۳_ کم صداتر و عمر کاری بیشتر

در داکت اسپلیت اینورتر ، کمپرسور مانند نوع معمولی به تعداد دفعات زیاد خاموش و روشن نمی شود، بلکه در حالت کم باری، دور موتور الکتریکی متصل به کمپرسور به حداقل کاهش می یابد و همین امر باعث می شود که بسیار کم صدا کار کند. همچنین این کاهش تعداد روشن و خاموش شدن منجر به افزایش عمر کاری نوع اینورتر نیز می شود.

۴_ قیمت داکت اسپلیت ها

قیمت اولیه نوع اینورتر حدود ۳۰ درصد بیشتر از نوع معمولی است. به این خاطر که کاربرد تکنولوژی داکت اسپلیت اینورتور ، نوع دور متغیر نسبت به نوع دور ثابت قیمت بالاتری دارد ولی کاهش هزینه های مصرف برق در بلند مدت این قیمت اولیه بالاتر را جبران خواهد نمود.

مزایا و مشخصات داکت اسپلیت

• هر واحد مستقل میباشد
• هزینه اولیه آن بسیا ارزان است
• کارکرد آسان
• طول عمر مناسب

۱_ قیمت اولیه پایین

اولین و مهمترین دلیل برای استفاده از این سیستم، قیمت اولیه کمتر آن (حدود ۳۰ درصد) نسبت به سایر سیستم ها مانند مینی چیلر و فن کویل است.

۲_ کاهش رطوبت هوا

در این سیستم نیز همانند سیستم های دیگری که بر پایه سیکل تبرید کار می کنند (مانند مینی چیلر و فن کویل یا اسپلیت) در فصل تابستان، مقدار رطوبت هوای عبوری از دستگاه به علت تقطیر بخار آب موجود در هوا توسط کویل سرمایشی، کاهش می یابد.

۳_ فیلتر هوا

داکت اسپلیت قابلیت فیلتر نمودن هوای ورودی به محیط را با استفاده از فیلترهای قابل شستشو دارد.

۴_ استفاده به جای چند اسپلیت

استفاده از یک دستگاه داکت اسپلیت به جای چند اسپلیت (کولر گازی) و در نتیجه کاهش هزینه بهره برداری ، تعمیر و نگهداری و عدم نیاز به تکنسین نگهداری از مزایای آن محسوب میشود.

معایب استفاده از داکت اسپلیت

۱٫کنترل دما و سرعت هوا بصورت منطقه ای وجود ندارد بطوریکه دستگاه داخل آپارتمان روشن میشود تمام فضا اعم از سالن و اتاق های خواب هم دما میشوند.با وجود ترموستاتی که در بزرگترین فضا قرار گرفته است دمای هوا اندازه گیری میشود و این از بزرگترین معایب سیستم داکت اسپلیت است.

۲٫در مقایسه با مینی چیلر یا چیلر مصرف برق آن تا حدودی بالاتر می باشد ولی نسبت به اسپلیت دیواری مصرف برق آن کمتر می باشد.

۳٫در اکثر داکت اسپلیت ها به دلیل نبود فضای مناسب جهت قرارگیری یونیت داخلی (تداخل با رابین کاری) صدای دستگاه آزار دهنده می باشد .

در انتخاب دستگاه داکت اسپلیت دو فاکتور بسیار مهم وجو دارد:

۱٫انتخاب دستگاه

۲٫اجرای درست و اصولی

برای بهره مندی ازبالاترین کارایی سیستم داکت باید طراحی و اجرای کانال کشی و لوله مسی توسط افراد مجرب انجام شود. به راحتی میتوان گفت بیش از ۹۰ درصد کارایی دستگاه وابسته به اجرای اصولی دستگاه است.

سیستم مشابه مناسب (مینی چیلر و فن کویل)

یکی از رقبای سر سخت سیستم داکت اسپلیت ، سیستم مینی چیلر و فن کویل است. در این سیستم هر فن کویل را می توان جداگانه از نظر دمای کارکرد تنظیم کرد. در هر اتاق و سالن از یک فن کویل استفاده می شود که در تابستان آب سرد و در زمستان آب گرم در آن جاری می شود و این سیستم به همراه یک پکیج یا بویلر (همانند سیستم داکت اسپلیت که برای گرمایش به آبگرم بویلر یا پکیج متصل می شود).